Pet şişe 400 yıl, cam şişe 4 bin yılda, metal kutu 10 yılda, plastik poşet 100 yılda geri dönüşüp toprağa karışıyor. Yılbaşı itibariyle uygulanmaya başlayan ‘Sıfır Atık Projesi’ çerçevesinde alışverişlerde kullanılan poşetlere 25 kuruş ücret ödüyoruz. Geçtiğimiz iki hafta içerisinde plastik poşetlerin kullanımı yaklaşık yüzde 65 azaldı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, hafta sonu yaptığı açıklamada, 2023’e kadar tüm içecek ambalajlarında depozito uygulamasına geçileceğini beyan etti. Depozito uygulaması, poşette olduğu gibi 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren zorunlu tutulacak. Poşette olduğu gibi depozitoda da fiyatları bakanlık belirleyecek ve bu fiyatlar her sene güncellenecek.
Katı Atık Planı (KAP) Projesi kapsamında yerel yönetimlerin katı atık yönetim tesislerinin yatırımlarının tamamlanması için destek verileceğini belirten Bakan Kurum, Türkiye’de yıllık 35 milyar adete yakın poşet kullanıldığını, bu rakamın kişi başına 440 adete denk geldiğini ifade etti. Bakanlık, uygulama ile kişi başına poşet kullanmayı 40 adete kadar düşürmeyi hedefliyor. Poşet kullanımı ile ilgili uygulama başlar ve hedefe yaklaşılırken, pet şişe, metal şişe, cam şişe, karton kaplar, plastik kaplar ile ilgili de bir uygulama hakkında Bakan Murat Kurum, açıklama yaptı. Önümüzdeki 4 yıl içerisinde plastik atıktan 20 milyar lira tasarruf sağlamayı beklediklerini belirten Bakan Kurum, yeni uygulamanın ipuçlarını da verdi: “Ambalajları piyasaya süren firmalar, atık olarak toplanması için bakanlığa bir bedel ödeyecekler. Pet şişe başına, cam şişe başına belli bir bedel bu. Bakanlık da atıkların toplanması ve geri dönüşümü ile ilgili bir sistem kurup, toplanan parayı bu sistemde harcayacak.” dedi.
Depozitoda zorunluluk 2 yıl sonra başlayacak
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla, belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulamasını 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren zorunlu tutacak. Depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satış noktaları, depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlayacak.
Plastik üreticileri zorda
Yeni uygulamanın hızlı geçişinden şikayetçi plastik sektörü, eleman istihdamının azalacağını, kendilerinin de olumsuz etkileneceğini açıkladı. Uygulamaya karşı olmadıklarını belirten üreticiler, geçiş sürecinde kendilerinin de dönüşümü için destek beklediklerini açıkladılar. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Yavuz Eroğlu, “Zor durumda olan poşet üreticileri bu geçiş sürecinde Sanayi Dönüşüm Fonu kurularak desteklenmeli. 20 bin çalışanı ile yıllık 300 bin tonluk üretim yapan sektörün dönüşümü için gerekli tedbirler alınmalı.” dedi.
Plastik atık toplayanlar ne yapacak?
Türkiye genelinde on binlerce çöplerden atık toplayan ve hem geçimini sağlayan hem de geri dönüşüme katkıda bulunan kişi var. Bunlar çöplerden topladıkları kağıt, plastik ve metal atıklarla milli servetin toprak altına girmesine engel olurken yeni çıkan yasalar onları korumuyor. Bu kesimin sesini duyuracağı, dönüşümün içerisinde yer almalarını sağlayacak bir platform da bulunmuyor.
